Search on this blog

Search on this blog

Wellbeing

Wellbeing kısaca; fiziksel, zihinsel, ruhsal sağlığımız ve dengesinin yanı sıra, kariyer hayatımız, sosyal hayatımız, finansal durumumuz, yaşadığımız toplumsal çevre içerisinde tam anlamıyla denge ve uyumlu bir yaşamı ifade etmekte olup, “Bütünsel Sağlık, Mutluluk ve İyi Olma Hali” olarak tanımlanabilir.
Wellbeing, insanın fiziksel, zihinsel ve ruhsal bedenlerde denge sağlayıcı günlük seçimler ile GALLUP’un 2010 yılında yayınladığı ve dünya nüfusunun %98’ini temsil eden Wellbeing Araştırmasında yer alan tüm alanlarda iyilik halini gerektirmektedir;
  • Kariyer refahı; hergün yaptığınız işi seviyorsunuz
  • Finansal refah; paranızı iyi yönetiyorsunuz
  • Sosyal refah; hayatınızda anlamlı dostuklarınız var
  • Fiziksel iyilik hali; işleri halletmek için enerjiniz var
  • Toplumsal refah; yaşadığınız yeri seviyorsunuz

Hayatta da eş zamanlı olarak denge kurulmasını ifade eden, tüm wellness ve koruyucu tıp uygulamalarını da çatısı altında barındıran ana kapsayıcı bir terimdir. “Wellbeing hali” sürdürülebilir olduğunda kişi hem bedenen hem ruhen güçlenir, üretken, dayanıklı ve huzurlu olur.

Wellbeing halinin korunması için dikkat edilmesi gereken konulara bir göz atalım:

  1. Zihinsel-duygusal denge ve stres yönetimi
    -Olumlu duygu ve minnettarlık geliştirmek; küçük şeylerde anlam bulmak.
    -Stres yönetimi: Nefes egzersizleri, doğada vakit geçirmek, meditasyon ya da dua etmek.


Meditasyon ve nefes çalışmaları, zihni ve bedeni sakinleştirerek stresle baş etmede güçlü bir destektir. Düzenli uygulandığında sağlıklı ve uzun yaşam sürecimize büyük katkı sağlar;

  • Sinir sistemini dengeler: Derin nefes almak/vermek ve farkındalıkla odaklanmak, “savaş ya da kaç” -sempatik sistem- tepkisini azaltır, bedeni dinlenme ve onarım haline geçirir. Nefes egzersizleri ve meditasyon, parasempatik sinir sistemini (dinlenme-onarım modu) aktive eder. Özellikle vagus siniri uyarılarak beden “güvende” sinyalini oluşturur.
  • Kalp atım hızı yavaşlar, kan basıncı düşer, sindirim rahatlar, kas gerginliğini azaltır.
  • Zihni sakinleştirir: Düşünceleri ve duyguları fark etmeyi kolaylaştırır, stresli durumlarda daha dengeli tepkiler vermeyi sağlar.
  • Beyin fonksiyonlarını iyileştirir: Düzenli meditasyon, prefrontal korteks (odaklanma, karar verme, özdenetim) aktivitesini artırır. Uzun süreli meditasyon yapanlarda beyinde hücre bağlantıları, nöroplastisite artar; dikkat, hafıza ve öğrenme kapasitesi güçlenir.

Kısacası, meditasyon ve nefes egzersizleri bedeni gevşetir, zihni netleştirir ve duygusal dengeyi güçlendirerek wellbeing halinin korunmasına katkı sağlar.

 

  1. Beslenme dengesi
    -Gerçek, işlenmemiş, antioksidan ve antiinflamatuar besinlerle beslenmek (sebze, meyve, tam tahıllar, sağlıklı yağlar, kaliteli protein).
    -Kan şekeri dengesini korumak için rafine karbonhidrat ve şekerden kaçınmak.
    -Bağırsak mikrobiyotasını destekleyen lifli gıdalar, fermente ürünler tüketmek.
    -Bireyin özel durumuna (örneğin tiroid, insülin direnci, bağırsak geçirgenliği vb.) uygun kişiselleştirilmiş beslenme planı uygulamak.
  2. Hareket ve beden farkındalığı

-Düzenli fiziksel aktivite: yürüyüş, yüzme, yoga, pilates, direnç egzersizleri.
-Uzun süre oturmaktan kaçınmak, gün içine kısa hareket molaları eklemek.
-Bedenin sinyallerini dinlemek: yorgunken dinlenmek, aşırı zorlamamak.

  1. Uyku ve ritim
    -İdeal uyku saatlerinde uykuda olmak (örn.23.00-06.00) gece boyunca melatonin, leptin, büyüme hormonu salınımının düzenlenmesine fayda sağlar.
    -Her gün benzer saatlerde uyuyup uyanmak, biyolojik ritmi korumak.
    -Yatmadan önce ekran, kafein, ağır yemeklerden kaçınmak.
    -Kaliteli uyku, hormon dengesi ve bağışıklık için temel bir onarım sürecidir.

 

  1. Bağışıklık ve detoks sistemine destek
    -Su içmek, yeterli mikro besin (vitamin-mineral) alımı sağlamak.
    -Toksin yükünü azaltmak: sigara, alkol, pestisit, ağır metal, kimyasal temasını sınırlamak.
    -Karaciğer, bağırsak, böbrek ve lenf sistemini destekleyen doğal yolları kullanmak (örneğin bitkisel destekler, sauna, terleme, hareket).

 

  1. Sosyal bağlar ve anlam
    -Sevgi, aidiyet, topluluğun içinde olma aidiyet hissini yaşamak.
    -Aile, arkadaş, topluluk ilişkilerini özenle sürdürmek.
    -Hayatta anlam ve amaç duygusu geliştirmek (iş, gönüllülük, sanat, inanç…).

 

  1. Doğa ve çevreyle uyum

-Güneş ışığı, temiz hava, doğayla temas (toprak, deniz, orman) sinir sistemini regüle eder.
-Gereksiz teknolojik gürültüden ve yapay ortamlardan dengeyle uzaklaşmak.
Bunların herbiri iyilik halimizin oluşmasına büyük katkı sağlar.

Ayrıca belirli günlük rutinler oluşturarak bu rutinlere sağdık kalmak, yaşam kalitemizi ve süresini arttırmaya büyük katkı sağlayacaktır.

Prof.Dr. Pelin Arıbal Ayral

Görüyoruz ki, wellbeing, yalnızca hastalık olmaması değil; bedenin, zihnin ve ruhun dengede olduğu bir iyi oluş halidir. Gerçek wellbeing”, yaşamın hızında kaybolmadan kendinle, çevrenle ve doğayla uyum içinde kalabilme halidir. Bu denge korunduğunda yaşam yalnızca uzamaz, aynı zamanda daha derin, huzurlu ve anlamlı bir hale gelir.